Vai trò của vitamin và khoáng chất đối với trẻ em

Vitamin và khoáng chất đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển thể chất và trí não của trẻ, giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và thúc đẩy khả năng học hỏi. Trong bài viết này, Smart IQ sẽ cùng ba mẹ khám phá tầm quan trọng của các dưỡng chất thiết yếu này và gợi ý các nguồn thực phẩm phù hợp để bé phát triển toàn diện.

1. Tại sao trẻ em cần bổ sung vitamin và khoáng chất?

Trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày của trẻ, việc đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm chất thiết yếu như protein, chất béo, tinh bột, cùng với vitamin và khoáng chất là vô cùng quan trọng. Khi được bổ sung đủ các chất dinh dưỡng này, sức khỏe và sự phát triển của trẻ sẽ diễn ra một cách ổn định. Đồng thời, các dưỡng chất này còn giúp ngăn ngừa bệnh tật, hỗ trợ trẻ chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn và virus một cách hiệu quả.

Thông thường, trẻ em có sức khỏe tốt, được bú mẹ và ăn uống đủ chất sẽ không gặp phải tình trạng thiếu vitamin. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp đặc biệt khiến trẻ thiếu hụt các vitamin và khoáng chất. Điều này có thể xảy ra khi trẻ ăn uống không đủ chất lượng, mắc phải một số bệnh lý như tiêu chảy kéo dài, sốt rét hoặc các vấn đề về gan mật, hoặc do sinh non và sinh đôi.

2. Các loại vitamin cần thiết cho trẻ

Theo Bộ Thực phẩm và Dinh dưỡng Hoa Kỳ, trẻ em cần khoảng 13 loại vitamin và 14 khoáng chất khác nhau để phát triển khỏe mạnh, đặc biệt trong giai đoạn đầu đời. Dưới đây là một số vitamin và khoáng chất thiết yếu mà cha mẹ nên ưu tiên bổ sung cho trẻ:

2.1 Vitamin A

Vitamin A đóng vai trò thiết yếu trong phát triển tế bào võng mạc, giúp trẻ cải thiện thị lực và ngăn ngừa khô mắt. Ngoài ra, vitamin A còn giúp bảo vệ lớp biểu bì trên da, giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm cho trẻ.

Trẻ cần khoảng 400 microgam vitamin A mỗi ngày để đảm bảo sức khỏe. Ba mẹ có thể bổ sung vitamin A cho bé thông qua các thực phẩm như gấc, cà rốt, rau xanh đậm, lòng đỏ trứng và gan động vật.

2.2 Vitamin B

Khi nói đến nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ thì ba mẹ không thể bỏ qua nhóm vitamin B (bao gồm B1, B2, B3, B6, B9 và B12). Các vitamin này rất quan trọng cho quá trình chuyển hóa và trao đổi chất, bảo vệ hệ tim mạch, hệ thần kinh và tăng cường hệ miễn dịch cho con. Cụ thể, nhu cầu của con về các loại vitamin B được tóm tắt như bảng sau:

Nhóm Vitamin B	Nhu cầu	Thực phẩm bổ sung
Vitamin B1 (Thiamin)	Khoảng 0,5 mg/ngày	Bột mì, bánh mì, các loại hạt đậu, ngũ cốc và thịt nạc
Vitamin B2 (Riboflavin)	Khoảng 0,5 mg/ngày	Thịt, trứng, pho mát, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt
Vitamin B3 (Niacin)	Khoảng 6 mg/ngày	Trái bơ, ngũ cốc, cá ngừ, trứng và thịt gia cầm
Vitamin B6 (Pyridoxine)	Khoảng 0,5 mg/ngày	Bơ, chuối, đậu, thịt gia cầm và ngũ cốc nguyên hạt
Vitamin B9 (Acid folic)	Khoảng 160 mcg/ngày	Măng tây, bông cải xanh, củ cải và các loại đậu
Vitamin B12 (Cyanocobalamin)	Khoảng 0,9 mcg/ngày	Thịt, trứng, sữa và các loại thịt gia cầm

2.3 Vitamin C 

Vitamin C hỗ trợ cơ thể bé hình thành enzyme, giúp tăng cường sức đề kháng và phòng chống nhiễm trùng. Bên cạnh đó, vitamin C còn giúp hấp thụ sắt và củng cố thành mạch.

Trẻ em cần được bổ sung khoảng 30 mg vitamin C mỗi ngày để cải thiện các vấn đề sức khỏe trên. Ba mẹ có thể bổ sung vitamin C cho bé qua chế độ ăn, bao gồm các thực phẩm như bắp cải, bông cải xanh, trái cây họ cam quýt, ổi, rau chân vịt, dâu tây và cà chua.

2.4 Vitamin D

Vitamin D giúp điều hòa chuyển hóa canxi và photpho, từ đó tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Nếu thiếu vitamin D, trẻ có thể gặp các vấn đề như kích thích, chuột rút và còi cọc.

Trẻ cần khoảng 600 UI vitamin D mỗi ngày, chủ yếu thông qua ánh nắng mặt trời và một số thực phẩm như cá hồi, cá thu, gan cá, sữa và bơ.

2.5 Vitamin E

Vitamin E rất quan trọng cho sự phát triển của bé, tham gia vào quá trình chuyển hóa tế bào, giúp ngăn ngừa oxy hóa và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Để đáp ứng nhu cầu này, ba mẹ nên bổ sung cho con khoảng 5 mg vitamin E mỗi ngày.

Ba mẹ có thể dễ dàng tìm thấy vitamin E trong các thực phẩm như quả bơ, rau xanh đậm, dầu thực vật (dầu ngô, dầu hướng dương), đu đủ, các loại hạt và lúa mì.

2.6 Vitamin K

Vitamin K đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa xương, hỗ trợ quá trình đông máu và ngăn ngừa xuất huyết. Nhu cầu vitamin K ở trẻ em khoảng 13 mcg mỗi ngày. Do vậy, ba mẹ có thể bổ sung vitamin K cho con bằng cách thêm vào chế độ ăn các thực phẩm giàu vitamin K như bắp cải, súp lơ, ngũ cốc, rau xanh đậm, gan, thịt và trứng.

3. Các khoáng chất quan trọng cho trẻ

Khoáng chất là một phần thiết yếu trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày của trẻ, giúp hỗ trợ sự phát triển và duy trì sức khỏe. Dưới đây là những khoáng chất quan trọng mà cha mẹ cần chú ý bổ sung cho trẻ:

3.1 Canxi

Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và duy trì hệ cơ xương vững chắc, đồng thời nâng cao khả năng miễn dịch cho con nhỏ. Ngoài ra, canxi còn rất cần thiết cho sự hoạt động và phát triển của hệ thần kinh ở trẻ em.

Nhu cầu canxi của trẻ em thay đổi theo từng độ tuổi, cụ thể như sau:

• Trẻ từ 1-3 tuổi: Cần khoảng 700 mg canxi mỗi ngày.
• Trẻ từ 4-8 tuổi: Nhu cầu tăng lên 1.000 mg canxi mỗi ngày.
• Trẻ từ 9-18 tuổi: Cần 1.300 mg canxi mỗi ngày để hỗ trợ sự phát triển.

3.2 Magie

Magie cũng là một khoáng chất không thể thiếu cho sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ. Thiếu hụt magie có thể dẫn đến sự phát triển chậm chạp, ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh và cơ bắp. Tình trạng này có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, chán ăn, mất ngủ, mệt mỏi, đau nhức, run rẩy và co giật tay chân. Trong trường hợp nồng độ magie trong máu giảm nghiêm trọng, trẻ có thể gặp các vấn đề như yếu cơ, co giật, kích thích quá mức và thậm chí hạ đường huyết hoặc hôn mê.

Theo hướng dẫn của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, lượng magie cần thiết cho trẻ nhỏ trong một ngày (đơn vị tính là mg/ngày) được khuyến cáo như sau:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 36 mg
• Trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi: 54 mg
• Trẻ từ 1 đến 3 tuổi: 65 mg
• Trẻ từ 4 đến 6 tuổi: 76 mg
• Trẻ từ 7 đến 9 tuổi: 100 mg

3.3 Sắt

Sắt là một khoáng chất cực kỳ quan trọng trong mọi giai đoạn phát triển của trẻ, giúp tế bào hồng cầu vận chuyển oxy đến từng tế bào trong cơ thể.

Sắt có hai loại chính đó là sắt heme và sắt non-heme. Sắt heme thường có trong các sản phẩm động vật như thịt, cá, gia cầm và trứng, trong khi sắt non-heme được tìm thấy trong thực phẩm từ thực vật như ngũ cốc, rau xanh đậm, đậu lăng và đậu hũ. Việc kết hợp cả hai loại sắt trong chế độ ăn uống sẽ giúp con đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng, hỗ trợ sự phát triển và sức khỏe tối ưu.

Dưới đây là nhu cầu bổ sung sắt theo từng độ tuổi của trẻ:

• Trẻ từ 9 tháng tuổi: 11 mg/ngày
• Trẻ từ 1 – 3 tuổi: 7 mg/ngày
• Trẻ từ 4 – 8 tuổi: 10 mg/ngày
• Trẻ từ 9 – 13 tuổi: 8 mg/ngày
• Thiếu niên từ 14 – 18 tuổi: 11 mg/ngày (bé trai) và 15 mg/ngày (bé gái)

3.4 Selen

Selen đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ, tham gia vào quá trình hình thành enzym iodothyronine deiodinase, một yếu tố thiết yếu cho chuyển hóa iod và tổng hợp hormone tuyến giáp. Hormone tuyến giáp rất quan trọng cho quá trình chuyển hóa năng lượng, hỗ trợ sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ, cả về thể chất lẫn trí tuệ. Thiếu hụt selen nghiêm trọng có thể dẫn đến bệnh Keshan, một tình trạng nguy hiểm gây tổn thương cơ tim do hoại tử.

Dưới đây là khuyến nghị về nhu cầu selen cho trẻ em theo từng độ tuổi:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 6 mcg/ngày
• Trẻ từ 7 đến 12 tháng tuổi: 10 mcg/ngày
• Trẻ từ 1 đến 3 tuổi: 17 mcg/ngày
• Trẻ từ 4 đến 9 tuổi: 20 mcg/ngày
• Thanh thiếu niên từ 10 đến 18 tuổi: 26 mcg/ngày cho nữ và 32 mcg/ngày cho nam

3.5 Kẽm

Kẽm là một khoáng chất thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện cảm giác thèm ăn, tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng, và thúc đẩy quá trình tổng hợp protein cùng phân chia tế bào.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung đủ kẽm không chỉ giúp cải thiện chiều cao cho trẻ thấp lùn mà còn thúc đẩy tăng cân cho những trẻ bị suy dinh dưỡng. Ngoài ra, kẽm còn hỗ trợ hoạt động của hệ miễn dịch, kích thích sự phát triển và biệt hóa của các tế bào miễn dịch lympho B và lympho T. Điều này tạo nên một hàng rào bảo vệ mạnh mẽ cho cơ thể, giúp trẻ có sức đề kháng tốt hơn trước các tác nhân gây bệnh.

Nhu cầu kẽm hàng ngày của trẻ em là khoảng 5 mg đối với trẻ dưới 1 tuổi và 10 mg đối với trẻ từ 1 đến 10 tuổi.

3.6 Kali

Kali là một trong những chất điện giải thiết yếu cho cơ thể và đặc biệt quan trọng đối với trẻ em. Chất này hoạt động cùng với natri để duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể và ổn định huyết áp. Một chế độ ăn uống thiếu kali và thừa natri có thể làm tăng nguy cơ cao huyết áp. Ngoài ra, kali còn hỗ trợ chức năng cơ bắp và điều hòa nhịp tim. Duy trì tỷ lệ cân bằng giữa kali và natri trong máu cũng giúp giảm thiểu nguy cơ mắc sỏi thận và loãng xương trong tương lai.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng nhu cầu kali của trẻ phụ thuộc vào độ tuổi như sau:

• Trẻ từ 1 đến 3 tuổi: cần khoảng 3.000 mg mỗi ngày.
• Trẻ từ 4 đến 8 tuổi: cần khoảng 3.800 mg mỗi ngày.

4. Biểu hiện khi trẻ thiếu hụt vitamin và khoáng chất

Khi trẻ không được cung cấp đủ vitamin và khoáng chất, ba mẹ có thể nhận thấy những dấu hiệu rõ rệt như:

• Tăng trưởng chậm: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc tăng cân và phát triển chiều cao, đồng thời chậm mọc răng so với các bạn đồng trang lứa.
• Khó chịu và lo âu: Trẻ thường xuyên quấy khóc, khó ngủ, dễ giật mình và đổ mồ hôi trộm dẫn đến giấc ngủ không được ổn định.
• Kém ăn: Có thể thấy trẻ chán ăn, biếng ăn, hoặc ăn không ngon miệng, từ đó làm giảm lượng dinh dưỡng cần thiết.
• Sức khỏe kém: Trẻ dễ bị mắc các bệnh như tiêu chảy, viêm mũi họng, ảnh hưởng đến sức đề kháng của cơ thể.
• Dấu hiệu bên ngoài: Da có thể trở nên xanh nhợt nhạt, tóc rụng nhiều hơn bình thường và móng tay dễ bị gãy, phản ánh tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng.

Những triệu chứng này có thể dễ dàng nhận thấy trong thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Tuy nhiên, để xác định chính xác loại vi chất nào thiếu và cách bổ sung phù hợp, ba mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và tư vấn.

5. Hướng dẫn bổ sung vitamin và khoáng chất cho trẻ đúng cách

Việc bổ sung vitamin và khoáng chất cho trẻ cần được thực hiện cẩn thận, vì cả thiếu hụt lẫn thừa vitamin đều có thể gây hại cho sức khỏe của trẻ. Dưới đây là một số lưu ý giúp ba mẹ bổ sung vitamin cho con một cách hợp lý:

5.1 Liều lượng phù hợp

Nhiều phụ huynh nghĩ rằng bổ sung nhiều vitamin sẽ giúp trẻ khỏe mạnh hơn, nhưng điều này hoàn toàn không đúng. Ba mẹ nên tìm hiểu nhu cầu vitamin của trẻ theo từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Tốt nhất là nên tham khảo ý kiến chuyên gia để xác định liều lượng phù hợp, vì hàm lượng vitamin trong các sản phẩm bổ sung thường cao hơn nhu cầu thực tế của trẻ.

5.2 Bổ sung nguồn vitamin tự nhiên

Thực phẩm hàng ngày là nguồn cung cấp vitamin dồi dào và an toàn cho trẻ. Do đó, ba mẹ nên chú ý bổ sung cho bé các loại thực phẩm đa dạng, bao gồm:

• Vitamin A: từ các loại trái cây màu đậm, lòng đỏ trứng.
• Vitamin B: từ cá hồi, rau xanh, trứng, sữa.
• Vitamin C: từ dâu tây, súp lơ, cam.
• Vitamin D: từ cá, gan, sữa.
• Vitamin E: từ dầu thực vật, bơ, măng tây.
• Vitamin K: từ ngũ cốc, rau xanh, thịt.

5.3 Chọn thực phẩm an toàn

Ba mẹ nên ưu tiên sử dụng những thực phẩm sạch, an toàn và không chứa hóa chất độc hại để đảm bảo trẻ hấp thụ dinh dưỡng một cách tối ưu, hỗ trợ sự phát triển toàn diện cho con.

Trong trường hợp cần bổ sung vitamin và khoáng chất thông qua các sản phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ em, ba mẹ nên lựa chọn sản phẩm uy tín và tuân thủ đúng liều lượng theo hướng dẫn. Với công thức đặc biệt bổ sung các dưỡng chất tiên tiến, sữa Smart IQ là một trong những lựa chọn tối ưu để hỗ trợ sức khỏe toàn diện cho trẻ.

Với thành phần chứa DHA/EPA, Bộ ba thông minh LCT (Lutein, Taurine, Choline), Sữa non 3A nguyên chất nhập khẩu, 2’FL HMO, Canxi Nano, Inulin cùng 38 loại vitamin, khoáng chất và dưỡng chất cần thiết, Smart IQ mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất và trí tuệ.

Qua bài viết, Smart IQ hy vọng ba mẹ đã nắm rõ vai trò của vitamin và khoáng chất trong việc hỗ trợ sự phát triển của trẻ. Việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất không chỉ đảm bảo thể chất mà còn tăng cường trí tuệ cho con, giúp bé có nền tảng phát triển toàn diện và bền vững.